EVAPORATÖR
Soğutma sistemlerinde kullanılan
buharlaştırıcının bir diğer adı da evaporatördür. Buharlaştırıcıya soğutma
serpantini de denir. Buharlaştırıcı; soğutma sisteminde, soğutucu akışkanın
sıvı olarak girip buharlaştıktan sonra gaz olarak çıktığı bölümdür. Soğutucu
akışkan, evaporatörün kanallarına girince ısıyı, soğutulan maddeden ya da
ortamdan soğurur ve ısıyı ortamdan absorbe ederken de kaynamaya başlayarak
buharlaşır. Bu işlemler sonucunda evaporatör, tüm sistemin genel amacı olan
soğutma olayını gerçekleştirir.
Evaporatör Çeşitleri
Nelerdir?
Kullanıcıların ihtiyaçlarına
cevap vermek amacıyla çeşitli evaporatör tipleri geliştirilmiştir. Vantilatörlü,
serpantinli (fanlı) veya cebri konveksiyonlu tip evaporatör en çok
kullanılanlardandır. Ek yeri olmayan boru tesisatı, kenarlarından birbirine
kaynaklı iki metal plakanın arsına yerleştirilir. Plakaların arasında kalan
boşlukta vakum oluşturularak soğutma sağlanır. Bu plakalar, gruplanarak
soğutucuya bir seri akış kalıbı oluşturan raflar halinde de monte edilerek de
kullanılırlar.
Evaporatörlerin
Kullanım Alanları Nelerdir?
Plakalı tip evaporatörler, seri
üretimin olduğu yerlerde kullanılan küçük buzdolapları, dondurucular ve soda
kaynakları gibi ihtiyaçlar için yaygın olarak kullanılmaktadır. Plakalı tip
evaporatörler; sıcaklığı düşük olan depo mahallerinin tesis edilmesinde de
gruplar veya kümeler halinde monte edilerek de kullanılırlar. Bu tip, kullanım
ihtiyaçlarına bağlı olarak, kullanılan soğutucu akışkan boruları seri veya
paralel şeklinde bağlanabilir. Plakalı tip evaporatör, soğuk muhafazalı kamyon
ve gemi depolarında kullanılabildiği gibi soğutulmuş ve dondurulmuş gıda
ürünlerinin muhafazası için de kullanılmaktadır. Çıplak borulu tip serpantin,
bakır boru kullanılan küçük evaporatörlerdir. Çıplak borulu serpantin, hava
veya bir sıvının soğutulması ihtiyacı için kullanılabilirler. Çelik boru,
soğutucu olarak amonyak kullanılan sistemlerdeki evaporatörlerde veya başka tip
soğutucuları bulunduran büyük evaporatörlerde kullanılır. İnce bir hava
tabakası, bir yalıtıcı gibi davranarak ve öncelikle yüzey alanına ve sıcaklık
farkına bağlı olan ısı transferi işlemini yavaşlatarak, bir serpantinin
yüzeyine yapışır. Bu ince hava tabakasının neden olduğu iletim kaybının
üstesinden gelmek veya dengelemek için kullanılan metotlardan biri, yüzey
alanını arttırmaktır. Bunun için evaporatör borularına kanatçık eklenir.
Kanatçıkların eklenmesi hava tabakasını bertaraf etmez, hatta yapışıcı alanı
arttırır, ancak ısı transferi içinde, serpantinin boyutunu arttırmaksızın daha
fazla yüzey alanı sağlar. Hava filminin sebep olduğu ısı transfer kaybını
önlemenin diğer bir yolu, havanın evaporatör boyunca hızlı hareket etmesini
sağlayacak bir fan veya vantilatör eklemektir. Bu tip evaporatör cebri
soğutmalı evaporatördür. Serpantinin tasarım ve kullanımına bağlı olarak, fan,
havalı serpantin boyunca hareketini, ya havanın indüklenmesiyle ya da zorla
sirküle edilmesiyle sağlar. Bir fan kullanılması hava akışını ve havadan
serpantinin içindeki soğutucuya olan ısı transferini arttırır. Çünkü büyük
miktarda hava serpantinin yüzey alanıyla temas edecektir. Pek çok serpantin
imalatçısı, ısı transferi ünitelerini şaşırtmalı boru sıraları şeklinde
tasarlamışlardır. Böylece, bir vantilatörün kullanılmasıyla daha çok hava hacminin,
ya boru yüzeyiyle ya da ona bağlı kanatçıklarla teması sağlanmış olur.
Serpantindeki cebri veya indüklenmiş hava hareketinin sonucu, belli bir sürede
daha çok havanın ısısını, serpantin içindeki soğutucuya bırakması sağlanır. Sıvı
soğutmalı serpantinler; aynen hava soğutmalı serpantinler gibi, kullanım ve
uygulama alanlarına bağlı olarak çeşitli şekilde tasarlanmıştır. Sıvılarla
metaller arasında, hava ile metaller arasında olduğundan daha büyük ısı
transferi olduğu için, bir sualtı serpantininin, benzer koşullar altında, bir
hava soğutmalı serpantinin birkaç katı ısıyı çekme kapasitesi vardır.
+90 212 343 50 40
+90 553 343 50 40
Yorumlar
Yorum Gönder