SELENOİD VANA NEDİR?
Selenoid vana, su, hava, buhar, gaz gibi çeşitli akışkanları
kontrol etme amaçlı kullanılan elektromanyetik valflere verilen isimdir.
Selenoid vana: Bobin- soket, kovan-çekirdek, Gövde-Kapak ve
sızdırmazlık elamanı dediğimiz ana parçalardan oluşan bir otomatik kontrol
valfidir de denebilir.
Bir Selenoid Vana 4 ana parçadan oluşur.
1. Bobin- soket grubu
2. Kovan - Çekirdek grubu
3. Gövde -Kapak grubu
4. Sızdırmazlık oring - diyafram grubu
Selenoid Valfi
oluşturan bu 4 ana parça ne işe yarar?
Bobin - soket ve Kovan – çekirdek, Selenoid vanaya elektrik enerjisinin
verildiği en önemli parçalarından biridir. Bobin, kovan-çekirdek grubu ile çok
sekronize çalışmak zorundadır. Bu nedenle her selenoid vana markasının kendine
has bobini vardır. Selenoid vana bobini en iyi uyumla selenoid vana
kovan-çekirdek grubu ile çalışır. Başka marka selenoid vanalarda kullanılması
önerilmez. İmalat dizayn yapılırken bobin-kovan-çekirdek üçlüsü hesaplamaları
birlikte yapılır. Bu parça grubu, selenoid vananın beyni olarak adlandırılır.
Gövde - kapak ve diyafram, sızdırmazlık grubu; Selenoid vananın ana gövde grubu olan bu
bölümden akışkanların( hava, su, buhar, gaz vb ) geçtiği bölümdür. Bu bölüm
akışkanın debisine, basıncına, cinsine,
sıcaklığına, vananın pozisyonuna göre dizayn yapılan bölümüdür. Gövde kapak ile diyaframın, sızdırmazlık
elamanının çok uyumlu olması gerekmektedir.
Selenoid vana nasıl
çalışır?
Selenoid vana genel olarak çalışma prensibi yönünden 2 ana
gruba ayrılır.
1. Direk çekmeli selenoid
vanalar.
2. Pilot kontrollü selenoid
vanalar.
Direk çekmeli selenoid vana nasıl çalışır?
Direk çekmeli selenoid vana gövdesi öncelikle gövde
üzerindeki ok yönünde akışkanın akış yönü doğrultusunda boru hattına bağlanır.
Direk çekmeli selenoid vana, vana gövdesi, kovan, çekirdek,
bobin ve soketten oluşur. Sızdırmazlığı, kovan rakor kısmındaki o-ring ve
çekirdek alt kısmındaki çekirdeğe montajlı sızdırmazlık elemanı ile sağlanır.
Boru hattına bağlanan selenoid vana normalde kapalı tip (
elektrik enerjisiz halde akışkanı geçirmeyen) ise, akışkanın diğer çıkış tarafına geçmesi için
valfin konum değiştirmesi lazım. Yani N.K halden N.A ( normalde açık) hale
geçmesi lazım. Bunun sağlanması şartlara bağlı. Buradaki tek şart selenoid vana
üzerindeki bobine, üzerinde yazılı olan voltaj da bir elektrik enerjisi ile
elektrik vermektir. Bobin doğru enerji ile ( + / - %10,15 hatalı) enerjilenince kovan içindeki
nüveyi(çekirdeği) yukarı çekecektir. Valf gövdesindeki orifise baskı yapan nüve
yukarı hareket edince, orifis girişinde bekleyen akışkanın önü açılmış olacaktır.
Önü açılan akışkan valfin çıkış tarafından geçerek boru içinde ilerlemesine
devam edecektir. Bobin üzerindeki elektrik enerjisi kesilene kadar bu durum
devam eder. Elektrik enerjisi kesilince bobin artık çekirdeği bırakır ve
çekirdek kendi ağırlığı yanında üzerindeki yay kuvveti ile de beraber tekrar
gövde üzerindeki orifisi baskı yaparak kapatır.
Akışkan akışı durmuş olur. Selenoid vana ilk konumu N.K (normalde kapalı
) pozisyona geri döner.
Direk çekmeli selenoid vanada, vana gövdesindeki orifisin
çapı çok önemlidir. İhtiyaç kadar debi geçirecek çapta açılabilir. Ama en fazla
9 mm çapa kadar olabilir. En az 1mm olabilir. Bu orifisin çapı valfin çalışma
basıncını da etkiler. Orifis büyüdükçe bobin gücü ayni olduğundan, valfin
çalışma basıncı düşer. TORK marka bir
direk çekmeli selenoid vana 1mm orifiste 100 bar da çalışabilirken, 9mm çaplı
bir orifisli vana 1 bar için önerilebilir.
Selenoid vana seçmede, Valfden geçen akışkanın basıncı,
sıcaklığı, vananın gövde malzemesi, Gövde üzerindeki orifis çapı, bobinin
çalışma voltajı, selenoid vananın bağlantı ölçüsü, akışkanın cinsi, solenoid
vananın pozisyonu( N.K /N.A.) çok önemlidir.
Ayrıca selenoid vanalarda temiz akışkan kullanılmalıdır.
Partiküllü akışkan kullanılmaz. Partiküller, sızdırmazlık elemanına yapışır ve valfin
çalışmasını bozar, valf kaçırmaya başlar. Filtre önerilir veya akışkan borusu
içi temizlenmesi önerilir. Boru içindeki bir kaynak parçası gelip selenoid vana
orifisini kapatan çekirdek üzerindeki sızdırmazlık elemanının görev yapmasını
önleyebilir. Kireçli bir akışkan ise zamanla kovan- çekirdek arasına dolan
kireç parçacıkları da kovan- nüve çalışmasını bloke edebilir. Bu nedenle sıvı
konusu önemlidir.
Vanadan geçen akışkanın basıncına uygun orifis seçilmemiş
ise bu da valfin çalışmasını engeller.
Vanadan geçen akışkanın sıcaklığı da önemlidir. Şayet
sıcaklık veya akışkanın cinsi sızdırmazlık elamanı uygun değil ise yine valfte verimsizlik oluşur.
Vananın üzerindeki bobin voltajı da çok önemlidir. Bobin
voltajından farklı elektrik voltajı verilmesi de valfin çalışmasını olumsuz
etkiler.
Vananın ölçüsü de önemlidir. Direk çekmeli selenoid
vanalarda genelde 1/8" ve 1/4"
yapılır. Bunun yanında 3/8 veya 1/2" de ihtiyaç durumunda
yapılabilir.
Selenoid vananın bobini üzerinde 3 adet elektrik kablo
bağlantı ucu vardır. Bunlardan bir tanesi topraklama dır. Diğer iki uç Faz-
Nötr kabloları bağlanır.
Selenoid vana bobinine enerji ancak selenoid vana üzerinde
iken verilmelidir. Bobine dışarıda verilen enerji bobinin yanmasına sebep olur.
Voltaj düşümleri de bobini yakar.
Selenoid vanalar uzun ömürlü valflerdir. Ama ilk seçimde
prosesin şartları ile selenoid vananın etiket değerleri ve teknik özellikleri
uyuşmalıdır.
+90 212 343 50 40
+90 553 343 50 40
Yorumlar
Yorum Gönder