SEPERATÖR NEDİR?
KOMPRESÖR SEPERATÖRÜ NE İŞE YARAR?
Kompresörlerde
basınçlı havadaki yağı ve kondensi ayırma görevini üstlenen separatörler, gerek
üretilen havanın kalitesi gerekse kompresörün verimli çalışmasını sağlar.
Seperatör, kelime anlamı itibariyle
“ayırıcı” demektir. Kompresörlerde yağ seperatörü ve su seperatörü olmak üzere
temelde iki türü kullanılır. Temel çalışma prensibi, farklı fazdaki
akışkanların fiziksel özelliklerinden faydalanarak birbirinden ayırmaktır.
Yağ Seperatörü
Vidalı yağlı kompresörlerde vidanın hava emiş bölgesine yağ enjekte edilir. Bu yağ, emişteki havayla karışarak hem vidanın yağlanmasını hem de soğutmayı sağlar ve basınçlandırılan havayla birlikte vidayı terk eder. Yani vida çıkışında aslında basınçlı yağ-hava karışımı söz konusudur. Kompresörden çıkmadan önce bu yağın havadan ayrılması gerekir. Vida çıkışından sonra yer alan yağ separatörü, merkezkaç kuvveti ve filtre özellikleriyle yağı iki aşamada havadan ayırır.
Yağ separatörleri bir yağ tankı üzerinde
dönen seperatör şeklinde ya da tank içinde entegre filtre kartuşu şeklinde
olabilir. Her iki sistemde de çalışma prensibi aynıdır. Basınçlı hava öncelikle
tank cidarına çarparak aşağıya doğru süzülür ve tank dibinde birikir. Burada
biriken yağ soğutucuya gönderilir, filtre edilir ve temiz-soğuk yağ tekrar vida
grubuna enjekte edilir.
Tank dibine süzülen yağ dışında havada
yine de yağ aerosolleri (damlacıkları) kalır. Kalan yağ ise seperatör
filtresinde tutulur. Böylece yağdan arındırılan hava, ikincil soğutucularda
soğutularak sisteme verilir. Ancak unutulmamalıdır ki hiçbir seperatör havadaki
yağı tamamen ayıramaz. Kompresör çıkışındaki havada buhar halinde yağ her zaman
bulunur. Özellikle eskiyen ve bakım zamanı gelen seperatörler yağı gerektiği
gibi ayrıştıramaz. Piyasada sıklıkla karşılaşılan “Kompresör neden yağ basar”
sorusunun ilk cevabı yağ seperatörüdür. Bundan dolayıdır ki basınçlı hava
siteminde yağ tutucu karbon filtreler kullanılmalıdır. Gıda, ilaç ve tekstil
gibi basınçlı havada yağın istenmediği proseslerde ise bu nedenle yağsız
kompresörler tercih edilir.
Su Seperatörü
Su separatörü, basınçlandırılan ve
soğutulan havadaki nemin su halinde yoğuştuğu malumdur. Gerek vidalı gerekse
pistonlu kompresörlerde atmosferik basınçtan emilerek basınçlandırılan havada,
kompresör basıncına göre değişen miktarlarda yağlı su yoğuşur. Yoğuşan su,
sistemdeki yağ ve havadaki tozla birleşerek “kondens” denilen bileşimi
oluşturur. Oluşan kondensin de basınçlı havadan ayrılması gerekir. Aksi
takdirde pnömatik hesaplara göre tasarlanan ekipmanlara zarar verebilir ve
sisteme ıslak hava gönderilmiş olur. Kondens ayırıcılara piyasada su seperatörü
denilmesi yaygın bir söyleyiştir.
Su seperatörlerinin çalışma prensibi
basittir. Özel tasarım sayesinde siklon hareketiyle döndürülen ıslak havadaki
su damlacıkları birleşip büyüyerek separatör gövdesinin dibine doğru iner.
Burada biriken kondens vanalarla manuel olarak ya da otomatik kondens
atıcılarla otomatik olarak tahliye edilir.
Çok kademeli kompresörlerde yoğuşmanın
oluşan kademeden ve ara soğutuculardan (intercooler) sonra su separatörleri
bulunur.
+90 212 343 50 40
+90 553 343 50 40
Yorumlar
Yorum Gönder