SOĞUTMA DEVRESİ
Basit soğutma
devresi aslında tek kademeli bir soğutma devresi olup, öncelikle; ev ve ticari
tür buzdolapları ile meşrubat soğutucular olmak üzere, soğuk depoculukta besin
ürünlerinin soğuk ve donmuş muhafazası ile klima tekniğinde ve çeşitli
endüstriyel soğutma uygulamalarında genellikle kullanılır. Ayrıca, büyük
boyutlu ticari tür donmuş depolar ile çok özel derin dondurucularda çift
kademeli soğutma devreleri ile Kas – Kat sistem soğutma devreleri de uygulama
alanı bulmaktadır.
Tek kademeli
bir soğutma devresi esas itibariyle;
1. Soğutucu ünite,
- Emme hattı,
- Kompresör,
- Basma hattı,
- Kondanser,
- Sıvı tankı,
- Sıvı hattı ve
- Genleşme valfi veya kılcal,
olmak üzere sekiz
ayrı üniteden oluşmaktadır. Bu ünitelerden her birinin soğutma devresindeki
görevi aşağıda ayrı ayrı açıklanmıştır.
1.Soğutucu Ünite; Belirli bir ısı
transfer yüzeyinde olup, soğutulan mekandan gerekli ısı transferini sağlayarak
sirkülasyon halindeki soğutucu akışkanı buharlaştırır. Bu işlem sırasında
soğutulan mekan havasının ısı tutumu azalır, soğutucu akışkanın ise ısı tutumu
artar. Sonuç olarak, ısı tutumu azalan mekan havasının sıcaklığı azalır ve
işlemin devamı halinde soğutma olayı gerçekleşir.
2.Emme Hattı; Soğutucu ünitede
buharlaşan düşük basınçlı soğuk soğutucu akışkan buharının kompresör emişine
taşınma yoludur.
3.Kompresör; Soğutucu ünitede
buharlaşan düşük basınçlı soğuk soğutucu akışkan buharını emerek yüksek basınç
ve sıcaklık altında kondansere basar. Kompresör bu görevini yaparken emme ve
basma tulumba (pompa) gibi rol oynar.
4.Basma Hattı; Kompresörün emip bastığı
yüksek basınç ve sıcaklık altındaki soğutucu akışkan kızgın buharının
kondansere sevk yoludur.
5.Kondanser; Soğutucu ünitede olduğu
gibi belirli bir ısı transfer yüzeyinde olup, ancak soğutucu ünitede olan
işlemin aksine; yüksek basınçlı sıcak soğutucu akışkan buharından kondans
ortamına, yani yoğuşma ortamına ısı transferini sağlar. Yoğuşma ortamı su veya
atmosfer havasıdır. Yoğuşma sırasında ısı tutumu kaybı olan yüksek basınçlı
sıcak soğutucu akışkan buharı, önce kızgın buhar durumundan doymuş buhar
durumuna, daha sonra da sıvı durumuna dönüşür.
6.Sıvı Tankı; Kondanserde yoğuşan sıvı
soğutucu akışkan, soğutma olayının sürekliliği için, sınırlı miktarda da olsa,
sıvı tankında toplanmalı ve ayrıca bor vb. hizmetler için soğutma devresindeki
soğutucu akışkanı stoklama hacminde olmalıdır. Genleşme valfi yerine kılcal boru ile yetinildiği küçük boyutlu soğutma sistemlerinde sıvı tankı yerine
drayer veya kondanserin uygun boyutlandırılmış likit kolektörü de çift amaçlı
olarak kullanılabilir.
7.Sıvı Hattı; Kondanserde yoğuşup sıvı
tankında sınırlı miktarda toplanan sıvı soğutucu akışkanın genleşme valfine
veya genleşme kılcal borusuna taşınması yoludur.
8.Genleşme Valfi; Genleşme valfinde
sıvı soğutucu akışkan aniden genleşip, soğutucu üniteye yayılırken kısmen
buharlaşır. Bu ani genleşme sırasında kısmen buharlaşan soğutucu akışkanın
basıncı, dolayısı ile sıcaklığı düşer. Genleşme çok ani olduğu için soğutucu
akışkanın ısı tutumunda herhangi bir değişiklik olmadığı kabul edilir. Genleşme
valflerinin elle kumandalı, şamandıralı, termostatik duyargalı ve kapasite
ayarlı türleri olduğu gibi, elektronik kumandalı türleri de geliştirilmiştir.
Ancak, ev ve ticari buzdolapları ile küçük boyutlu soğutucularda maliyet
indirimi ve sadelik amacı ile kılcal borular da genleşme valfi yerine
kullanılabilir.
Soğutma
devresinde sirküle eden soğutucu akışkan, soğutulması istenen mekan havasından soğutucu
ünitede aldığı ısı sonucu düşük basınç ve sıcaklık altında buharlaşarak,
kompresörde ise bir miktar daha tahrik enerjisi ısısı alarak yüksek basınç ve
sıcaklık altında kızgın buhar durumuna gelip, kondanserde ise mevcut ısısını
çevreye atmak sureti ile yoğuşarak soğutma görevini yapmaktadır.
+90 212 343 50 40
+90 553 343 50 40
Yorumlar
Yorum Gönder